Hans Hagen

Paul Biegel

25 maart

Biegel - Het sleutelkruid - kleinAls iemand vraagt welke schrijver ik bewonder, dan antwoord ik steevast: Paul Biegel. Lees om te beginnen zijn Nachtverhaal, De rode prinses, Anderland, De zwarte weduwe, De tuinen van Dorr, Laatste verhalen van de eeuw
Biegel tovert met taal, hij sleurt je in een paar zinnen een verhaal in, de beelden razen en ronken en je moet erin mee, of je wilt of niet.

Vandaag is het Biegels geboortedag, hij zou 89 jaar geworden zijn. Lange tijd was Paul adviseur van “mijn” toenmalige uitgever, Henny Bodenkamp, eerst bij Van Holkema & Warendorff, later bij Van Goor. Toen ik in 1988 het manuscript van Als je van een wolk valt had ingeleverd, wilde Henny het bij mij thuis komen bespreken. Een paar dagen ervoor zei ze dat Paul Biegel mee zou komen. Ik werd meteen bloednerveus. Had hij mijn verhaal gelezen? Wat vond hij ervan? ‘Mooi, mooi,’ zei hij, ‘maar… een paar vragen: waarom heb je dit geschreven? En waarom dat? En waarom dat niet?’

In het boek speelt het idee van reïncarnatie een rol, een onderwerp dat mij bezighield na het onverwachte overlijden van mijn broer – er viel nog zoveel te zeggen -, maar tijdens het schrijven had ik dat onderwerp meer naar de achtergrond verplaatst, de stukken die erover gingen afgezwakt of geschrapt. Paul en Henny voelden haarfijn aan dat er iets ontbrak aan het manuscript, dat er gaten in zaten. De conclusie was: alle weggelaten stukken er weer in en het boek is af. En niet te voorzichtig zijn. Vertrouw op je (eerste) intuïtie – snijd alles aan wat je raakt.
Met enige schroom vroeg Monique of Paul een handtekening in haar stukgelezen Het sleutelkruid wilde zetten. ‘Maar natuurlijk,’ riep hij met zijn zo kenmerkende stem. Kratsj-krats.

Tien jaar later, Als je van een wolk valt was intussen gereïncarneerd als Kom terug, kreeg ik een Zilveren Griffel voor De kat en de adelaar. Paul Biegel was ook door Henny Bodenkamp uitgenodigd om mee te gaan eten na de uitreiking. Bij het weggaan riep hij tegen alle aanwezige schrijvers: ‘Dag, jullie zijn goed, hoor, jullie zijn goed!’ Die blijdschap, die energie, dat aanstekelijke lachje, die vrolijke stem.

Ik stel voor dat we vandaag allemaal een boek van Paul Biegel (voor)lezen.

Illustratie Babs van Wely

Illustratie Babs van Wely

Valentitelgedicht

14 februari

logo H&MHet bezoek aan een school kan soms heel verrassend zijn. Ik vraag altijd aan de leerkracht of zij/hij iets van mij wil voorlezen voor mijn komst. Een verhaal, een gedicht, het begin van een boek… En als ze klassen combineren, graag in beide groepen hetzelfde – dan is er een gemeenschappelijk beginnetje.

Op een maandagmorgen ging ik een klas in. Het was kwart voor negen. ‘Kennen jullie een boek van mij?’ vroeg ik.
‘Jazeker,’ antwoordde de lerares. ‘Ze zijn goed voorbereid. Ik heb vanmorgen al uw titels voorgelezen.’
Het gebeurde jaren geleden – tegenwoordig is alles beter. Maar speciaal voor deze leerkracht en haar volgende voorleesbeurt: een Valen-titelgedicht van eigen werk.

titelgedicht 2

Open podium – ontroerend

5 februari

Jij bent de liefste 2Een Gedichtenweek vol afwisseling dit jaar. Monique en ik speelden twee keer onze schoolvoorstelling Ik zoek, ik zoek… We gaven workshops op de pabo in Veghel. Monique was te gast in de bibliotheek van Schiedam, georganiseerd door Vluchtelingenwerk Nederland – mensen uit allerlei landen lazen er gedichten voor in hun moedertaal en in het Nederlands.

Heel bijzonder was het Open podium in het Letterkundig Museum op zondagmiddag. Eerst speelden we met Floor Minnaert onze familievoorstelling Ik zoek een woord, daarna droegen kinderen gedichten voor. Een meisje was helemaal uit Den Bosch gekomen om haar eigen prachtige gedicht over de zee voor te lezen – ze had over het Open podium gelezen in de NRC van zaterdag.
De masterclass was voor ons een experiment. We gaven tips en aanwijzingen. De voordrachten werden steeds mooier – niet in de laatste plaats door de ondersteunende piano-muziek van Floor.

De jongste deelneemster kwam spontaan uit het publiek: een meisje van vier. Ze kende onze bundel Jij bent de liefste uit haar hoofd. Heel stoer stond ze voor de microfoon. Met een breekbaar stemmetje declameerde ze het waarschijnlijk moeilijkste gedicht Drie dagen. Halverwege zag ze ineens al die ogen op zich gericht. Ze barstte in snikken uit! Maar even later, veilig bij haar moeder op schoot en met muziek erbij, ging het helemaal goed! Zo mooi! Een ontroerende middag.

De Jonge Jury – deel 3 – Poëzie en non-fictie doen voortaan mee

21 januari

Schermafbeelding 2013-07-25 om 13.55.24In juni en november schreef ik drie blogs over de Jonge Jury. Ik sprak mijn verbazing uit over het feit dat jeugdpoëzie en informatieve boeken al jarenlang zijn uitgesloten bij dit landelijke leesbevorderingsproject voor jongeren van 12-15 jaar. Waarom zou je alleen fictie in het zonnetje zetten? Naar mijn idee moeten alle genres bij scholieren onder de aandacht worden gebracht.

De blogs riepen veel reacties op. Het heeft ertoe geleid dat opdrachtgever Stichting Lezen in gesprek is gegaan met organisator Passionate Bulkboek. En hoera hoera, de opzet wordt aangepast: fictie, non-fictie en poëzie doen voortaan allemaal mee!
Er is geen ruchtbaarheid aan de koerswijziging gegeven, en misschien gebeurt dat ook wel niet. Maar op de website van de Jonge Jury is te lezen welke boeken uitgevers mogen inzenden voor de volgende editie – daar worden sinds kort de NUR-codes van non-fictie, fictie en poëzie genoemd: 240, 283-285 en 292-293. Missie geslaagd.

Ik ben wel benieuwd of er op de komende Kerntitellijst boeken uit alle drie de genres worden geplaatst – pas dan wordt het scala van de jeugdliteratuur écht onder de aandacht van jongeren gebracht. Mag ik de Jonge Jury als een van de Kerntitels onze bloemlezing Ik zoek een woord voorstellen?

Gerrit Zalm – ga aan het werk

17 januari

Er moet iets eenvoudigs aan de hypotheek van een dierbare gewijzigd worden – fluitje van een cent zou je denken, maar bij ABN AMRO niet. Na twee maanden bellen en bellen en bellen met steeds andere medewerkers, na talloze e-mails zijn we nog geen steek opgeschoten. Dat wil zeggen: er kwam wel een offerte, maar die week op alle punten af van wat er besproken was. Regelmatig hoorden we: “Nu hebben we alle papieren,” en dan vroegen ze weken later of we toch nog iets op wilden sturen. Tot de volgende mail arriveerde: “Het hoeft niet meer, hoor, we hebben dat document al.”

Fout wordt op fout gestapeld en het einde is nog steeds niet in zicht.  Vandaag kwam er een mailtje binnen waarin de zoveelste stommiteit werd aangekondigd. De contactpersoon probeert ons (tegen beter weten in?) gerust te stellen: “Ik ga dit zo direct even met mijn leidinggevende bespreken om dit met voorang te laten herstellen. Als ik dat op regulire wijze doe dan duurt het nog drie weken voordat we opnieuw een correcte offerte toe kunnen sturen.”
Voor de duidelijkheid: die spelfouten heb ik er niet in gezet.

Op Independer krijgt de bank een 7,3 van hypotheek-respondenten, de laatste reactie dateert van juni 2013. Sinds die tijd is het hele bedrijf kennelijk in beslag genomen door de voor- en nabereidingen van de nieuwjaars-verkleedact van directrice Gerrit Zalm, en zijn ze helemaal vergeten dat er ook nog klanten wachten. Gekke Gerritje, lever eens snel fatsoenlijk werk!

Blogs 2013

Ga naar de bovenkant