Juryrapport Glazen Globe 2007
De prijs van het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap voor het beste aardrijkskundig jeugdboek
Verkocht is een mooi oranje boek. Op de omslag zit Yaqub bovenop een kameel in volle galop. Hij ligt voor. Achter hem een hele zwerm andere jockeys die òòk allemaal moeten winnen. In het vijfde hoofdstuk van het boek Zweet lees je hoe hij dit keer zijn concurrenten achter zich laat en voor zijn baas een auto wint. De hals en kop van kameel Ouskoub worden oranje geverfd met saffraan, de kleur van de overwinning.
Voor het eindelijk zover is heeft Yaqub al een heel jongensleven achter de rug. Zijn ouders verkochten hem toen hij vier jaar was aan een kinderhandelaar, de gemene Asnar met het idee dat hij een beter leven zou krijgen. Met het geld moet zijn gehandicapte zusje Noor beter gemaakt worden. Asnar ontvoert Yaqub van zijn thuisland Pakistan naar Dubai waar hij wordt getraind om op kamelen te racen en prijzengeld te verdienen voor zijn baas. Samen met lotgenoten uit Soedan en India worden zij afgesloten van de buitenwereld zodat zij niet kunnen ontsnappen. Hun slavenleven bestaat uit trainen, de beesten verzorgen en wedstrijden racen. Het rijden op een kameel is vreselijk. Het is moeilijk om je evenwicht te bewaren; aan een kamelenzadel zitten geen stijgbeugels, je kunt nergens op steunen. Als je even niet oplet lig je op de grond.
Glaze Globe
De taal waarin Hans Hagen de lotgevallen van Yaqub, Zareena, Sajib, Zahid en Babu vertelt is sober, sterk en vol afwisseling. Tegelijkertijd strooit hij met speelse taalvondsten die de jonge lezers helpen hun verbeelding te oefenen. In een droom vraagt Yaqub aan zijn zusje Noor waarom ze thuis nooit bidden. Noor antwoordt: “Dat doet mama voor ons. Laatst zei ze: niet iedereen hoeft vijf keer per dag door de knieën. Ik bid voor ons allemaal en roer ons gebed door het eten.”
De veertien tekeningen van Philip Hopman zijn magistrale panorama’s van de Arabische wereld. Tekeningen en teksten vormen een geheel en zullen de lezers helpen een scherp beeld te krijgen van het decor waar het verhaal zich afspeelt. Daarmee is Verkocht een bij uitstek geografisch boek. Je reist met Yaqub mee van zijn huis ver in het binnenland van Pakistan waar aan het meer van Manchar huizen staan van leem en stokken. Met een schip vertrekt hij uit Karachi en vaart over de Golf van Oman naar Dubai. Daar zal hij in een van de buitenwijken verblijven van waaruit hij de hoge torengebouwen van de grote stad kan zien.
De training begint
Hans Hagen en Philip Hopman schilderen de wereld van de slavernij van kinderjockeys in de Verenigde Arabische Emiraten. Pas sinds kort is dit verboden. Het boek is een aanklacht tegen kinderarbeid en moderne slavernij. Het is knap hoe zij zonder overdreven sentimenteel te worden, enkele van die tienduizenden drama’s die zich hebben afgespeeld tot leven wekken. Het is een harde wereld waarin deze kinderen terechtkomen; de welvaart is ongelijk verdeeld en de armen zijn machteloze toeschouwers, zoals de vader van Yaqub die als gastarbeider in een van die bouwplaatsen aan de horizon werkt.
In Nederland wonen we in een welvarend landje en ons welbevinden is op de wereld eerder uitzondering dan regel. Maar het belangrijkste dat het boek teweeg zal brengen is de verontwaardiging over de duizenden en duizenden kinderen die het slechte lot trokken jockey te moeten worden. Laat het boek er toe bijdragen dat deze kinderarbeid definitief ophoudt.
De jury:
Billy Gunterman, voorzitter
Tine Béneker
Ans Meens
Ursula van der Tak
Marca Wolfensberger